MỖI TUẦN MỘT LỜI KHUYÊN
Tuần 101
Thứ Hai, 14 tháng 1 năm 2013
Học đối giật
Bởi: Larry Hodges
Một khi bạn đã đi qua giai đoạn giao bóng và trả giao bóng, thì cú đánh cơ bản của loạt đánh qua lại ở những trình độ cao hơn chính là cú đối giật. Một số người thực hiện cú đánh này từ ở cự ly cách xa bàn, một số người khác là từ gần bàn (thường chạm bóng sớm khi bóng đang đi lên), trong khi đa số lại chạm bóng ở đâu đó khoảng giữa, đôi khi là sau đỉnh của cú nảy (ở khoảng chiều cao ngang bàn), lùi xa bàn khoảng 5-8 bàn chân. Cú đối giật chủ yếu được thực hiện ở phía bên thuận tay, nhưng một số VĐV cũng thực hiện cú đánh này ở phía bên trái tay - đặc biệt là các cầu thủ tốt nhất trên thế giới, những người thường xuyên đối giật trái tay ngay khi bóng mới nảy lên. (Khán giả thậm chí thường không nhận ra đó là một cú đối giật, vì nó xảy ra quá nhanh, và nghĩ rằng đó chỉ là một cú chặn bóng trái tay). Trong bài viết này, trừ khi có ghi chú khác, tôi chủ yếu nói về cú đối giật thuận tay.
Không phải ai cũng nhất thiết phải biết đối giật, trừ khi bạn mong muốn đạt đến một trình độ cao hơn. Nếu bạn đã có cú giao bóng và trả giao bóng tốt (và do đó có thể có được cú tấn công trước, buộc đối thủ của bạn hoặc phải phòng ngự hoặc phải thực hiện 1 cú đối giật mạo hiểm hay một số cú phản công khác một cách khó khăn) hoặc bạn có cú đánh phòng thủ tốt (chẳng hạn như cú chặn bóng hay cú cắt xa bàn), thì việc đối giật có thể là một thứ xa xỉ không cần thiết. Nhưng ở các trình độ cao nhất, về cơ bản tất cả mọi người đều đối giật. Việc chặn bóng thường là phương sách cuối cùng, khi các VĐV chơi rơ giật tốt nhất áp đảo những người chơi rơ chặn bóng với các cú đánh giật bóng tốc độ cực cao và thiết bị hiện đại (loại cốt, mút tiên tiến – ND). Ngay cả các VĐV chơi rơ cắt bóng xa bàn gần như cũng luôn tìm kiếm các cơ hội để đối giật.
Ở giải quốc gia Mỹ gần đây tôi thấy có 2 VĐV trẻ đã thực hiện như thế. Thời gian trước đó họ chơi bóng gần bàn hơn. Giờ đây cầu thủ tôi đã huấn luyện đã thường xuyên đối giật bất cứ khi nào các cầu thủ khác giật bóng, biến đối thủ thành người chặn bóng. Cầu thủ đối giật thắng dễ dàng. Điều quan trọng không chỉ là việc lựa chọn cách chơi đối giật; mà VĐV trẻ đã tập luyện để thực hiện điều đó với các bài tập đối giật không ngừng, và do đó, khi phải đối mặt với các cú giật bóng mạnh mẽ vẫn không do dự; anh ta lập tức đối giật, và tiếp tục đánh lại từng điểm cho đến điểm kết thúc.
Những điều cốt yếu để 1 cú đối giật tốt gồm: kỹ thuật tốt (xem huấn luyện viên và xem các cầu thủ hàng đầu); sự nhanh nhẹn trên đôi chân (là một thói quen bạn có thể phát triển); và lớp lót (của mút vợt – ND) tốt. Ngay cả các cầu thủ đang phát triển vẫn nên sử dụng các loại lót tiên tiến đã được nghiên cứu với việc giật bóng, với một cốt vợt chậm hơn cho đến khi họ được nâng cao. Các mô hình đã được sử dụng cho rằng các cầu thủ đang phát triển nên sử dụng miếng lót mỏng hơn và chậm hơn để thi triển các cú đánh của họ, và trước đây tôi đã tin điều đó là đúng, giờ thì tôi không tin vào điều đó nữa. Sử dụng miếng lót như vậy đơn giản là sẽ hạn chế các cầu thủ phát triển ở trình độ cao cấp hơn. Bằng cách sử dụng các lớp lót giật bóng hiện đại, các VĐV sẽ giật và đối giật tự nhiên hơn, và do đó, nó sẽ trở thành trung tâm của trò chơi của họ.
Tôi sẽ không đi vào những điểm chi tiết hơn của kỹ thuật giật bóng hay đối giật ở đây; hãy tìm một HLV cho điều này. Thay vào đó, chúng ta hãy nói về những gì mà bạn có thể làm để phát triển cú đối giật của bạn.
Đầu tiên và trước hết là điều tất yếu: Hãy thực hành đối giật. Hãy tìm 1 đối tác (bạn cùng tập – ND) hoặc 1 huấn luyện viên có khả năng đối giật. Đứng xa bàn một chút - có lẽ là khoảng 5 feet (khoảng 1.5 m – ND) - tung bóng lên và giật nó một cách trực tiếp sang bàn của đối thủ của bạn. Động tác này giúp bạn đi ngay vào việc đối giật, từ thuận tay đến thuận tay. Trước khi bạn có thể làm bất cứ điều gì khác, bạn phải thành thạo ở động tác này. Một gợi ý – đừng cố gắng đón xoáy lên của đối thủ đang đi đến một cách trực diện. Thay vào đó, hãy móc bóng bằng cách chạm bóng ở phía bên ngoài quả bóng một chút, tạo ra xoáy ngang bẻ quặt bóng về bên trái và đi ra xa phía thuận tay đối thủ của bạn (đối với những người thuận tay phải). Điều này không chỉ làm cho cú đối giật ổn định hơn, nó mang lại cho bạn những góc đánh tốt hơn, buộc đối thủ của bạn phải bao quát phần bàn rộng hơn. Nếu bạn xem các cầu thủ đẳng cấp thế giới, bạn sẽ thấy rằng họ hầu như luôn luôn đối giật với xoáy ngang. Hãy tích cực trong việc đưa xoáy của chính bạn vào quả bóng; chế ngự xoáy đến bằng xoáy của chính bạn, chủ yếu là xoáy lên.
Khi bạn đã khá tốt trong việc đối giật trực diện, hãy thử những biến thể tiếp theo: lúc này hãy giao bóng xoáy lên thẳng (và đối tác của bạn cũng làm tương tự) để bạn có thể bắt đầu bằng việc giật đối phó với quả bóng xoáy lên từ vị trí gần bàn, và sau đó lùi ra và bắt đầu đối giật.
Khi bạn thực hành, bạn sẽ có được cảm giác về những kiểu đối giật – xa bàn, khoảng cách trung bình, hoặc gần bàn. Hãy tìm hiểu cả 3, nhưng thường chỉ chuyên về 1 kiểu. Ở các trình độ cao nhất, các VĐV cố gắng để đối giật càng gần bàn càng tốt, nhưng ở những tốc độ mà họ chơi thì thường họ vẫn buộc phải lùi ra xa.
Cũng có thể bạn được một huấn luyện viên hay một đối tác bón nhiều bóng cho bạn, trong đó huấn luyện viên giật bóng trực tiếp sau khi tung bóng ra khỏi bàn tay còn lại của mình. Điều này cho phép anh ta di chuyển bạn qua lại như khi bạn tập luyện với cú đối giật và bộ chân.
Nhiều người không bao giờ thực hành bất cứ điều gì ngoài kiểu đối giật thẳng này. Nhưng hãy nghĩ về nó - trong một trận đấu, nhiều hoặc đa số các cú giật bắt đầu từ bóng xoáy xuống, thường có cả xoáy lên nữa (vì họ đã thêm vào xoáy xuống sẵn có trên quả bóng), đi đến bạn từ một điểm chạm bóng gần bàn hơn (vì vậy bạn có ít thời gian để phản ứng), thường có vòng cung nhỏ hơn (do xoáy lên nhiều), và buộc bạn phải đối giật từ cự ly tương đối gần bàn (vì chúng thường không nẩy ra xa nhiều như một cú giật trước 1 đường bóng xoáy lên). Thêm vào đó là bạn không biết vị trí bóng sẽ đến, không giống như trong các bài tập đối giật như đã nói ở trên, trong đó bạn sẽ đánh bóng từ thuận tay đến thuận tay. Dưới đây là một số biến thể nâng cao hơn, để bạn có thể có được việc thực hành sát với các trận đấu thực tế nhiều hơn.
Thứ nhất, nếu bạn có 1 đối tác hoặc 1 huấn luyện viên bón cho bạn các cú giật nhiều bóng, anh ta biến hóa điểm rơi, sao cho thỉnh thoàng bạn đối giật thuận tay, lúc khác bạn phải sử dụng cú trái tay của bạn. (Hoặc là chặn, công bóng, hoặc đối giật. Hay nếu bạn là một người chơi rơ cắt bóng xa bàn / giật, thì hãy cắt trái tay).
Thứ hai, tập luyện với cú đối giật đối phó với một cú giật trước 1 đường bóng xoáy xuống. Đối tác của bạn giao bóng xoáy xuống, bạn đẩy bóng dài, và người giao bóng giật, và bạn đối giật, rồi cả hai người chơi tiếp tục bằng các cú đối giật. (Hoặc, nếu đối tác của bạn không phải là một người chơi theo rơ đối giật, thì anh ta có thể chuyển sang chặn bóng sau cú giật thứ nhất chống lại bóng xoáy xuống). Biến thể này giúp bạn thực hành việc đối giật chống lại một cú giật đối phó với bóng xoáy xuống. Nó cũng giúp cho đối tác của bạn thực hành cú giật chống lại bóng xoáy xuống.
Nhưng có một cách thậm chí còn tốt hơn để nhanh chóng phát triển cú đối giật chống lại một cú giật trước bóng xoáy xuống của bạn, bằng cách sử dụng một phiên bản đã được điều chỉnh của bài tập nhiều bóng. Đối tác của bạn cần có một hộp bóng. Cũng như trên, anh ta sẽ giao bóng và giật trước 1 đường bóng xoáy xuống (do bạn đẩy bóng sang – ND), và bạn đối giật. Bạn không chơi hết điểm bóng. Ngay sau khi người giao bóng giật bóng, anh ta với tay lấy quả bóng tiếp theo. Như vậy, người giao bóng sẽ giao bóng và giật liên tục, và người nhận giao bóng sẽ đẩy bóng và đối giật liên tục. Bằng bài tập này bạn có thể thực hành cực kỳ nhanh một cách liên tục cú đối giật chống lại một cú giật trước bóng xoáy xuống của bạn. (Và người giao bóng được thực hành cực nhiều cú giật đối phó với bóng xoáy xuống). Như một phần thưởng thêm, người nhận giao bóng sẽ được tập luyện các cú đẩy bóng dài của mình - làm cho nó không dễ dàng đối với người giao bóng. Hãy đẩy bóng nhanh khi nó mới nảy lên, nặng, thấp, dài, và đi ra các góc xa. (Tuy nhiên, đối với bài tập này, luôn luôn đẩy bóng đến cùng một chỗ).
Bạn cũng có thể thực hiện bài tập này mà trong đó người giao bóng giật về phía trái tay của bạn, và bạn có thể đối giật trái tay, hoặc công bóng, hoặc chặn bóng. Bạn cũng có thể thay đổi người giao bóng, giật một quả đến bên thuận tay, một quả đến bên trái tay.
Khi bạn đã thành thạo ở bài tập này, có 2 biến thể sẽ nâng bạn đến một cấp độ cao hơn. Lúc này người giao bóng sẽ giao bóng và giật bóng đến 1 trong 2 vị trí - hoặc bên thuận tay hoặc bên trái tay. (Hoặc có thể là phía xa bên thuận tay hoặc phía xa bên trái tay). Điều này buộc bạn phải đưa ra quyết định phản ứng thật nhanh, giống y như khi bạn ở trong một trận đấu. Hãy chắc chắn rằng chuyển động đầu tiên của bạn là một chuyển động đúng - không bị bất ngờ, phản ứng ngay lập tức khi bóng vừa rời vợt của đối phương, hoặc chỉ một tích tắc trước khi bạn nhìn thấy nơi nó đến.
Biến thể cuối cùng là người giao bóng giật bóng đến bất cứ vị trí nào trên bàn, kể cả khu vực giữa của bạn. Khi bạn đã thành thạo bài tập này, có thể đối giật thuận tay, và đối giật, công bóng, hoặc chặn bóng trái tay (tùy thuộc vào phong cách chơi của bạn và bóng đến), và có khả năng bao quát bóng đến khu vực giữa (bằng cú thuận tay hay trái tay, tùy thuộc vào phong cách của bạn và tốc độ đôi chân), bạn đã sẵn sàng để làm điều này trong một trận đấu. Và sau đó bạn có thể chuyển qua các đối thủ chặn bóng mà bạn có thể chế ngự.
Một lời khuyên cuối cùng: Không có can đảm, Không có vinh quang. Nếu bạn không sử dụng cú đánh này (cú đối giật – ND) một cách thường xuyên trong các trận đấu (cho dù đó là trận đấu tập luyện, giải vô địch quốc gia, hay các giải đấu quốc tế), thì bạn sẽ không phát triển cú đánh được.
(Hết tuần 101)