Em tập đánh đều được 6 tháng rồi, bắt đầu chuyển sang tập đánh trận. Thấy bao nhiêu là vấn đề. Tự quan sát, học hỏi thầy và anh em, sách vở, em rút ra được một số kinh nghiệm sau để chia sẻ với anh em cùng mới tập. Mong các bác kinh nghiệm hơn chỉ giáo. Vào tập trận mới thấy mình sai nhiều quá.
Đánh đều là bài tập cơ bản bắt buộc đối với người mới tập đánh bóng bàn muốn học bóng bàn một cách bài bản. Việc lặp đi lặp lại một động tác đánh bóng duy nhất cho phép người tập dễ học kỹ thuật mới, đồng thời tạo cảm giác bóng cùng với tốc độ và sức mạnh đánh bóng. Việc lặp đi lặp lại nhiều lần biến động tác kỹ thuật vốn là một chuyển động đặc thù thành một chuyển động tự nhiên theo bản năng, đánh bóng một các tự động, không cần nhìn, không cần chỉnh. Chỉ khi đã đạt đến mức này thì người tập mới được giải phóng khỏi phải quan tâm đến kỹ thuật, có thể tự do đầu óc quan tâm đến đối thủ, độ xoáy, kỹ thuật, chiến thuật …
Tiêu chí thông thường của mức đánh đều cơ bản là số 100 đối với đẩy và gò bóng, số 20 đối với giật.
Thực tế phũ phàng đối với người mới tập là dùng có thể đánh rất nhanh và mạnh khi đánh đều, nhưng vào trận thì không dùng được đến 20%. Bóng lúc nào cũng được trả lại “sai chỗ”, hoặc có đúng chỗ thì mình đánh cũng bị vội, hoặc quá chậm.
Bài viết này tập trung vào một số thói quen xấu của người mới tập khi tập đánh đều. Kinh nghiệm rút trên lỗi của bản thân và quan sát một số đồng môn cùng "nỗi khổ"
1. Phát triển Cảm giác bóng hay là nhanh hơn, mạnh hơn
Người mới tập luôn thích đánh nhanh hơn, đánh mạnh hơn khi tập đều. Đó là một cảm giác dễ chịu khi thấy mình đánh càng tiến bộ, nhanh hơn, mạnh hơn. Tuy nhiên quan trọng hơn cả là cảm giác bóng. Cần phải cảm nhận quả bóng chạm vào mặt vợt và bị đánh trả lại trong từng cú đánh. Thả lỏng và cảm nhận tiếp xúc bóng là điều quan trọng nhất để tiến bộ trong bóng bàn.
Ngòai ra cảm giác khi quả bóng bay đúng theo ý đồ và sự điều khiển của tay mình mới là cảm giác tuyệt vời nhất. Tăng dần tốc độ và sức mạnh nhưng không ngừng kiểm sóat sự điều khiển. Một cú đánh nhanh và mạnh nhưng không điều khiển được thì nguy hiểm đối với chính người đánh hơn là đối với đối thủ. Cái này cũng như lái xe, nhanh và mạnh để làm gì nếu ta không điều khiển được nó.
2. Trở về Tư thế sẵn sàng
Một cú đánh có 3 phần: vung vợt ra sau, đánh tới, trở về tư thế sẵn sàng. Người tập đều có thói quen rút bớt kỹ thuật, chủ yếu phần trở về tư thế sẵn sàng. Ví dụ nếu tập đẩy hay giật thì đơn giản chỉ vung ra sau, đánh tới+thả lỏng, rồi vung luôn ra sau chờ cú đánh tiếp. Hoặc khi đánh tái tay, đánh xong rồi để sẵn tay bên trái để đánh quả tiếp theo cho tiện. Ngay cả các các bài tập đánh 2 điểm, 3 điểm hoặc đánh đổi tay trái + phải thì người mới tập cũng có thói quen đánh quả đầu xong rồi là chuyển sang luôn vị trí chuẩn bị cho đánh quả sau.
Đây là một thói quen rất khó sửa, nhất là khi tập quá đều, dẫn đến hậu quả là khi vào trận không thể kết hợp được các cú đánh với nhau.
Trở về tư thế sẵn sàng là điều rất quan trọng vì các lý do sau:
- Giảm số kỹ thuật cần tập luyện: ví dụ với quả giật. Nếu không trở về tư thế sẵn sàng thì ta phải tập các tổ hợp kỹ thuật sau: cắt + giật, chặn + giật, đẩy + giật, giật moi + giật xung, chặn trái tay + giật thuận tay. Quá nhiều kỹ thuật để tập luyện. Động tác trở về tư thế ban đầu cho phép ta đánh mọi kỹ thuật từ một tư thế xuất phát. Như vậy kết hợp hai hoặc nhiều kỹ thuật với nhau không còn là vấn đề nữa.
- Thả lỏng: Về tư thế sẵn sàng đồng thời là để thả lỏng cơ thể, giúp phản xạ nhanh hơn, đánh dẻo hơn, đỡ mệt hơn.
3. Di chuyển
Người tập đánh đều có 2 thói quen xấu đối với di chuyển
- Một là không chịu di chuyển. Do quá tập trung vào kỹ thuật tay và muốn đánh nhanh nên người mới tập thường với tay ra đánh. Thói quen này thường được “giúp đỡ” vì bóng hay được trả về đúng chỗ, và đánh với ít thì thường dễ vào hơn là vừa chuyển động vừa đánh. Người tập phải thật chịu khó tập kết hợp di động với cú đánh. Người lúc nào nhịp trên hai mũi bàn chân, bóng đến lệch nhiều thì di chuyển nhiều, lệch ít thì di chuyển ít, cái chính là chú ý phối hợp làm sau chân luôn tự động di chuyển theo chiều bóng đến.
- Hai là di chuyển máy móc khi tập đánh nhiều điểm. Điều này tương tự như đã nêu ở phần trở về tư thế sẵn sàng. Người mới tập khi đánh nhiều điểm có xu hướng đánh xong là di chuyển luôn đến điểm xắp đến, hoặc đứng tại chỗ chờ bóng. Thực tế là không bao giờ chỉ di chuyển một bước, mà phải di chuyển theo kiểu con thoi (shuttle step) bao gồm 1 tới và 1 lùi. Khi đánh di chuyển đến vị trí cần thiết, đánh xong là di chuyển ngược lại ngay vị trí sẵn sàng. Sau đó mới làm bước tiếp theo.
4. Quan sát đối thủ và bóng
Người mới tập đánh bóng đều có thói quen nhìn kỹ bóng. Nhìn kỹ bóng đến là điều cần thiết để đánh trúng bóng và đúng góc tiếp xúc cần thiết. Tuy nhiên sau khi đánh bóng xong, lại tiếp tục theo dõi bóng đi sang bàn đối phương. Điều này một phần là do người mới tập chưa tự tin với kỹ thuật của mình, nên phải thường xuyên theo dõi kết quả bóng đi ra để chỉnh sửa kỹ thuật. Một phần nữa là khi đánh được quả bóng tốt, người mới tập có thói quen đứng “chiêm ngưỡng” thành quả của mình. Cảm giác đẹp nhưng ngắn ngủi. Vào trận, đối phương phản công lại là đứng trời trồng, hoặc phản xạ không kịp, không xử lý được bóng xóay.
Một khi đã nắm cơ bản kỹ thuật, người tập đánh đều phải tập quan sát đối thủ và bóng. Đánh bóng xong phải tập rời mắt khỏi bóng, quan sát vợt của đối thủ. Khi bóng rời vợt đối thủ thì lại theo dõi bóng.
Chuyển động mắt phổ biến là sau khi đánh bóng ngước nhanh lên nhìn ra xa, chỉnh nhanh tiêu cự nhìn vào vợt đối thủ, rồi kéo đều tiêu cự theo bóng về lại gần trước điểm đánh.
