Cải Tạo Bóng Bàn
Trung Uý
Bóng bàn về cơ bản là một môn thể thao mang tính chất cung tròn. Cả cú giật thuận tay và trái tay đều dựa trên nền tảng vận động trọng tâm theo các trục và sự liên kết cơ thể với trọng tâm như là một bán kính để thực hiện các chuyển động vòng cung. Kết quả là, cho dù thực hiện một cú tấn công thuận tay hay trái tay, cả hai động tác đều phải tuân theo nguyên lý này. Trong ý nghĩa này, các nguyên tắc cơ bản của cú giật thuận tay là một loại chuyển tiếp hoặc chuyển tiếp lực về phía trước.
I. Các kỹ thuật cơ bản của cú giật thuận tay
Tư thế đứng:
Hai chân giang rộng bằng vai với trọng tâm cơ thể hướng về phía trước và dồn lên các đầu ngón chân của bạn. Khi giật, cơ thể cần hướng mặt về phía phải (đối với người thuận tay phải), trọng lượng cơ thể đặt trên chân phải. Khi xoay thắt lưng, thắt lưng của bạn cần kiểm soát cánh tay trên và cẳng tay của bạn cần được thả lỏng dưới cánh tay trên. Sử dụng cổ tay của bạn để kiểm soát vợt (trong khi thực hiện, sử dụng ngón tay cái của bạn để khép góc vợt, ngón tay trỏ của bạn cần được thư giãn trong khi ngón tay giữa sẽ hỗ trợ ổn định vợt). Những mô tả này là dành cho người cầm vợt dọc. Góc vợt cần thay đổi theo để phù hợp với xoáy của bóng đến (ví dụ xoáy lên nhiều = khép góc vợt nhiều, .v.v.).
Tiếp xúc bóng:
Trước hết, sử dụng chân của bạn để phát động sức mạnh, chuyển trọng tâm của bạn từ chân phải sang chân trái, thay đổi vị trí trọng tâm cơ thể với việc nghiêng hướng về phía trước (không nghiêng về phía sau). Bạn cần phải di chuyển cánh tay và vợt cùng một hướng với cơ thể. Bằng việc sử dụng cách chuyển trọng tâm như thế, sức mạnh sẽ thông qua cánh tay trên tới cánh tay ngoài và ngay lập tức vụt cẳng tay với lực bộc phát tiếp xúc vào bóng. Góc giữa cẳng tay và cánh tay trên nên càng ít càng tốt. Đây là một nửa công việc (có một cánh tay thẳng). Cánh tay thẳng hơn sẽ tạo ra nhiều lực hơn. Cũng như thế, bạn sẽ tạo ra tốc độ lớn hơn khi bạn vụt cánh tay của bạn về phía trước nhanh hơn. Nhiều người khi dạy cú giật thuận tay đã nhấn mạnh về động tác vụt cánh tay ngoài mà không nhấn mạnh vào việc chuyển trọng tâm và xoay cổ tay ra sau. (Wu chỉ nói đến người đã không dạy đầy đủ điều này – đa số giáo viên dạy nhiều kỹ thuật thích hợp).
Tổng hợp:
1. Chuyển trọng tâm! Trọng tâm cơ thể cần phải di chuyển hướng về phía trước và cơ thể di chuyển cùng với cánh tay.
2. Bạn phải sử dụng lườn của bạn để kiểm soát cánh tay trên. Lực (ở đây lực và tốc độ là không đồng nghĩa) cần được xuất phát từ thắt lưng – không phải từ cẳng tay. Cần có một sự cân bằng trong phân bố lực giữa chân, lườn, trên cánh tay, cẳng tay ngoài và cổ tay.
3. Tối quan trọng là khi tiếp xúc vào bóng, bạn cần phải vụt với lực bộc phát cánh tay ngoài về phía trước. Cổ tay phải được tham gia vào quá trình phát lực này. Bạn vụt tay nhanh hơn thì sẽ có nhiều lực hơn.
4. Phạm vi tiếp xúc bóng cần phải ở phía trước và bên phải thân người. [Tức là: Vị trí mà quả bóng (không phải điểm tiếp xúc trên quả bóng) lúc vợt chạm vào]. Bóng ở gần cơ thể hơn khi chạm bóng thì sẽ dễ dàng kiểm soát bóng hơn. Mặt khác điều đó đối với mỗi người là khác nhau và đôi khi chúng ta phải tinh chỉnh kỹ thuật của chúng ta để phù hợp với từng người. Mỗi người phải thích nghi với phong cách riêng của mình. Ngoài ra, khi tiếp xúc vào quả bóng, cần phải đánh vào bóng, chứ không để bóng đánh vào vợt (tức là đánh thụ động).
II. Những thay đổi cấu trúc cú giật bóng thuận tay
Ở nước tôi (Trung Quốc), ngày càng có nhiều người chơi vợt dọc hơn và kỹ thuật cũng không ngừng thay đổi, số lượng những người chơi vợt dọc (sử dụng mút ngược – mút láng) đang tăng lên mãi. Hầu hết những người đánh vợt dọc sử dụng mặt mút láng sau những người sử dụng mặt gai ngắn. Vì vậy, sẽ rất tốt khi liên hệ kiểu chơi vợt dọc nguyên gốc và kiểu mới với việc sử dụng mặt mút láng. Cũng là rất quan trọng để gắn bó với một số nguyên tắc cơ bản của kiểu chơi vợt dọc là các cú đánh gần bàn, ngắn, nhanh và mạnh mẽ, trong khi vẫn duy trì được tốc độ cao - là đặc trưng của môn chơi. Khi tập luyện, có ít các cú đánh dốc hết toàn lực – nhiều hơn lại là các cú đánh có thể đỡ được một cách liên lục. Đối với những người đã được đào tạo chuyên nghiệp, rất khó để thay đổi kỹ thuật và động tác mà bạn đã dạy họ làm. Điều này đã ảnh hưởng đến cách giật của những người chơi vợt dọc kiểu Trung Quốc – mà trong đó không sử dụng quá nhiều lực. Vì vậy, tôi đã gặp vấn đề trong một vài năm tập luyện cho các VĐV chơi vợt dọc sử dụng mút láng. Chẳng hạn, khi tôi huấn luyện cho Ma Lin và Wang Hao, tôi đã phải thay đổi các thói quen cũ của họ, đặc biệt là việc giật với chuyển động xoay mạnh mẽ. Đây là điểm chính yếu mà tôi đã làm việc và nhiều VĐV chơi vợt dọc cần phải thay đổi. Tôi đã thay đổi quan điểm của họ - động tác nhỏ, nhanh, liên tục, trở thành động tác phóng khoáng, di chuyển xung quanh một cách nhanh nhẹn (khống chế không gian rộng), mạnh mẽ và liên tục. Đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cần có một cú giật đầy sức mạnh và làm thế nào nó cần phải liên tục và có khả năng sát thủ. Trong những tình huống tập luyện bình thường, tôi nói với Ma Lin và Wang Hao cần tăng cường thêm nhiều lực hơn cho các cú giật của họ và cần thiết phải tiếp tục sau đó. Trong điều kiện huấn luyện ổn định, mục tiêu của tôi là làm cho họ sử dụng các cú giật mạnh mẽ hơn từ cự ly trung bình bằng cách phát cho họ những quả bóng xoáy xuống với độ cao trung bình. Tôi yêu cầu họ sử dụng sức mạnh càng nhiều càng tốt khi có thể. Trọng tâm là thời điểm đúng mà bạn có thể giải phóng năng lượng của bạn khi bạn cần nó. Dần dần họ đã học được làm thế nào để giật với rất nhiều lực – bằng việc sử dụng sức mạnh và kỹ thuật từ chân, thắt lưng, trên cánh tay, cẳng tay và cổ tay để kết hợp vào cú giật uy lực. Yếu tố chính là việc sử dụng các chân và lườn để tạo ra năng lượng cần thiết và việc chuyển trọng tâm cơ thể từ bên phải sang bên trái. Việc tiếp theo là huấn luyện cú giật uy lực “trên toàn bộ bàn” (ở mọi góc độ) với bóng xoáy lên. Ở đây là tập trung cải thiện tính liên tục và các động tác chân trên toàn bộ bàn. Thông qua lớp huấn luyện này, cú giật mạnh thuận tay của Ma Long và Wanghao đã được cải thiện đáng kể. Tôi có thể thấy được các kết quả từ các cuộc thi đấu mà họ đã tham gia, có ảnh hưởng sâu sắc đến sự nghiệp của họ.
Những thay đổi này là sự đổi mới cách đánh và là một bước đột phá trong sự phát triển của vợt dọc với mặt mút láng – thoát khỏi những phương thức cũ. Trong điều kiện của người chơi bóng bàn mà không nhất thiết phải chuyên nghiệp hóa, nếu bạn muốn cải thiện cú giật thuận tay của bạn mang tính sát thủ, bạn cần phải kết hợp cú giật với lực tối đa vào trong quá trình tập luyện của bạn."
I. Các kỹ thuật cơ bản của cú giật thuận tay
Tư thế đứng:
Hai chân giang rộng bằng vai với trọng tâm cơ thể hướng về phía trước và dồn lên các đầu ngón chân của bạn. Khi giật, cơ thể cần hướng mặt về phía phải (đối với người thuận tay phải), trọng lượng cơ thể đặt trên chân phải. Khi xoay thắt lưng, thắt lưng của bạn cần kiểm soát cánh tay trên và cẳng tay của bạn cần được thả lỏng dưới cánh tay trên. Sử dụng cổ tay của bạn để kiểm soát vợt (trong khi thực hiện, sử dụng ngón tay cái của bạn để khép góc vợt, ngón tay trỏ của bạn cần được thư giãn trong khi ngón tay giữa sẽ hỗ trợ ổn định vợt). Những mô tả này là dành cho người cầm vợt dọc. Góc vợt cần thay đổi theo để phù hợp với xoáy của bóng đến (ví dụ xoáy lên nhiều = khép góc vợt nhiều, .v.v.).
Tiếp xúc bóng:
Trước hết, sử dụng chân của bạn để phát động sức mạnh, chuyển trọng tâm của bạn từ chân phải sang chân trái, thay đổi vị trí trọng tâm cơ thể với việc nghiêng hướng về phía trước (không nghiêng về phía sau). Bạn cần phải di chuyển cánh tay và vợt cùng một hướng với cơ thể. Bằng việc sử dụng cách chuyển trọng tâm như thế, sức mạnh sẽ thông qua cánh tay trên tới cánh tay ngoài và ngay lập tức vụt cẳng tay với lực bộc phát tiếp xúc vào bóng. Góc giữa cẳng tay và cánh tay trên nên càng ít càng tốt. Đây là một nửa công việc (có một cánh tay thẳng). Cánh tay thẳng hơn sẽ tạo ra nhiều lực hơn. Cũng như thế, bạn sẽ tạo ra tốc độ lớn hơn khi bạn vụt cánh tay của bạn về phía trước nhanh hơn. Nhiều người khi dạy cú giật thuận tay đã nhấn mạnh về động tác vụt cánh tay ngoài mà không nhấn mạnh vào việc chuyển trọng tâm và xoay cổ tay ra sau. (Wu chỉ nói đến người đã không dạy đầy đủ điều này – đa số giáo viên dạy nhiều kỹ thuật thích hợp).
Tổng hợp:
1. Chuyển trọng tâm! Trọng tâm cơ thể cần phải di chuyển hướng về phía trước và cơ thể di chuyển cùng với cánh tay.
2. Bạn phải sử dụng lườn của bạn để kiểm soát cánh tay trên. Lực (ở đây lực và tốc độ là không đồng nghĩa) cần được xuất phát từ thắt lưng – không phải từ cẳng tay. Cần có một sự cân bằng trong phân bố lực giữa chân, lườn, trên cánh tay, cẳng tay ngoài và cổ tay.
3. Tối quan trọng là khi tiếp xúc vào bóng, bạn cần phải vụt với lực bộc phát cánh tay ngoài về phía trước. Cổ tay phải được tham gia vào quá trình phát lực này. Bạn vụt tay nhanh hơn thì sẽ có nhiều lực hơn.
4. Phạm vi tiếp xúc bóng cần phải ở phía trước và bên phải thân người. [Tức là: Vị trí mà quả bóng (không phải điểm tiếp xúc trên quả bóng) lúc vợt chạm vào]. Bóng ở gần cơ thể hơn khi chạm bóng thì sẽ dễ dàng kiểm soát bóng hơn. Mặt khác điều đó đối với mỗi người là khác nhau và đôi khi chúng ta phải tinh chỉnh kỹ thuật của chúng ta để phù hợp với từng người. Mỗi người phải thích nghi với phong cách riêng của mình. Ngoài ra, khi tiếp xúc vào quả bóng, cần phải đánh vào bóng, chứ không để bóng đánh vào vợt (tức là đánh thụ động).
II. Những thay đổi cấu trúc cú giật bóng thuận tay
Ở nước tôi (Trung Quốc), ngày càng có nhiều người chơi vợt dọc hơn và kỹ thuật cũng không ngừng thay đổi, số lượng những người chơi vợt dọc (sử dụng mút ngược – mút láng) đang tăng lên mãi. Hầu hết những người đánh vợt dọc sử dụng mặt mút láng sau những người sử dụng mặt gai ngắn. Vì vậy, sẽ rất tốt khi liên hệ kiểu chơi vợt dọc nguyên gốc và kiểu mới với việc sử dụng mặt mút láng. Cũng là rất quan trọng để gắn bó với một số nguyên tắc cơ bản của kiểu chơi vợt dọc là các cú đánh gần bàn, ngắn, nhanh và mạnh mẽ, trong khi vẫn duy trì được tốc độ cao - là đặc trưng của môn chơi. Khi tập luyện, có ít các cú đánh dốc hết toàn lực – nhiều hơn lại là các cú đánh có thể đỡ được một cách liên lục. Đối với những người đã được đào tạo chuyên nghiệp, rất khó để thay đổi kỹ thuật và động tác mà bạn đã dạy họ làm. Điều này đã ảnh hưởng đến cách giật của những người chơi vợt dọc kiểu Trung Quốc – mà trong đó không sử dụng quá nhiều lực. Vì vậy, tôi đã gặp vấn đề trong một vài năm tập luyện cho các VĐV chơi vợt dọc sử dụng mút láng. Chẳng hạn, khi tôi huấn luyện cho Ma Lin và Wang Hao, tôi đã phải thay đổi các thói quen cũ của họ, đặc biệt là việc giật với chuyển động xoay mạnh mẽ. Đây là điểm chính yếu mà tôi đã làm việc và nhiều VĐV chơi vợt dọc cần phải thay đổi. Tôi đã thay đổi quan điểm của họ - động tác nhỏ, nhanh, liên tục, trở thành động tác phóng khoáng, di chuyển xung quanh một cách nhanh nhẹn (khống chế không gian rộng), mạnh mẽ và liên tục. Đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cần có một cú giật đầy sức mạnh và làm thế nào nó cần phải liên tục và có khả năng sát thủ. Trong những tình huống tập luyện bình thường, tôi nói với Ma Lin và Wang Hao cần tăng cường thêm nhiều lực hơn cho các cú giật của họ và cần thiết phải tiếp tục sau đó. Trong điều kiện huấn luyện ổn định, mục tiêu của tôi là làm cho họ sử dụng các cú giật mạnh mẽ hơn từ cự ly trung bình bằng cách phát cho họ những quả bóng xoáy xuống với độ cao trung bình. Tôi yêu cầu họ sử dụng sức mạnh càng nhiều càng tốt khi có thể. Trọng tâm là thời điểm đúng mà bạn có thể giải phóng năng lượng của bạn khi bạn cần nó. Dần dần họ đã học được làm thế nào để giật với rất nhiều lực – bằng việc sử dụng sức mạnh và kỹ thuật từ chân, thắt lưng, trên cánh tay, cẳng tay và cổ tay để kết hợp vào cú giật uy lực. Yếu tố chính là việc sử dụng các chân và lườn để tạo ra năng lượng cần thiết và việc chuyển trọng tâm cơ thể từ bên phải sang bên trái. Việc tiếp theo là huấn luyện cú giật uy lực “trên toàn bộ bàn” (ở mọi góc độ) với bóng xoáy lên. Ở đây là tập trung cải thiện tính liên tục và các động tác chân trên toàn bộ bàn. Thông qua lớp huấn luyện này, cú giật mạnh thuận tay của Ma Long và Wanghao đã được cải thiện đáng kể. Tôi có thể thấy được các kết quả từ các cuộc thi đấu mà họ đã tham gia, có ảnh hưởng sâu sắc đến sự nghiệp của họ.
Những thay đổi này là sự đổi mới cách đánh và là một bước đột phá trong sự phát triển của vợt dọc với mặt mút láng – thoát khỏi những phương thức cũ. Trong điều kiện của người chơi bóng bàn mà không nhất thiết phải chuyên nghiệp hóa, nếu bạn muốn cải thiện cú giật thuận tay của bạn mang tính sát thủ, bạn cần phải kết hợp cú giật với lực tối đa vào trong quá trình tập luyện của bạn."
