CHƯƠNG 3. KỸ THUẬT CHỦ YẾU CỦA MÔN BÓNG BÀN
I. Kỹ thuật cầm vợt.
1. Tầm quan trọng của cầm vợt.
Kỹ thuật cầm vợt là một trong những kỹ thuật nhập môn của VĐV bóng bàn. Kỹ thuật cầm vợt tốt có thể nâng cao tính linh hoạt của bàn tay, cánh tay và cổ tay tạo cơ sở tốt cho việc nâng cao kỹ thuật sau này.
Ngược lại nếu kỹ thuật cầm vợt không tốt thì không chỉ ảnh hưởng tới linh hoạt của bàn tay, cổ tay mà còn làm cho động tác đánh bóng không chuẩn xác ảnh hưởng đến việc nâng cao kỹ thuật và dùng sức khi đánh bóng.
Chính vì vậy những AE mới bắt đầu học đánh bóng bàn trước tiên phải học tốt kỹ thuật cầm vợt.
2. Phương pháp cầm vợt.
Có 2 phương pháp cầm vợt chính đó là: Cầm vợt dọc và cầm vợt ngang.
Cầm vợt dọc có ưu điểm là đầy chặn trái tay rất tốt, thuận tiện cho việc đẩy trái công phải, tấn công bóng trong bàn tương đối linh hoạt. Bởi vậy phần lớn mọi người chỉ sử dụng đánh bóng mặt thuận của vợt dọc. Cách cầm vợt này trong khi đánh bóng có thể thực hiện luân phiên giữa thuận tay và trái tay nhanh.Đây là phương pháp cầm vợt truyền thống của Trung Quốc và Nhật Bản.
Cách cầm vợt ngang thích hợp công bóng hai mặt, cắt bóng, líp bóng vòng cung trái tay, phạm vi quán xuyến lớn. Đây là phương pháp cầm vợt truyền thống của châu Âu.
2.1. Cách cầm vợt dọc.
Giống như khi ta cầm bút viết vậy, ngón cái và ngón trỏ tạo thành hình gọng kìm kẹp chặt vơt, 3 ngón còn lạicong tự nhiên và ép sát vào mặt sau của vợt.
* Cách cầm vợt dọc loại hình tấn công nhanh
Làm cho chuôi vợt áp sát trên ngàm tay (nằm giữa ngón cái và ngón trỏ, sát với bàn tay) cạnh phải của chuôi vợt áp sát vung đốt thứ 3 của ngón trỏ, đốt thứ nhất của ngón cái áp chặt vào vai trái của vợt, đốt thứ 2 của ngón trỏ áp chặt vào vai phải vợt. Khớp thứ nhất của ngón cái và đốt thứ nhất, thứ hai của ngón trỏ tạo thành hình gọng kìm quặp ra phía trước của vợt. Khoảng cách giữa đầu ngón trỏ và ngón cái khoảng 1 -:- 2 cm. Ba ngón còn lại gập tự nhiên chồng lên nhau và chống giữ phía sau vợt bằng đốt thứ nhất và thứ hai của ngón giữa.
Phương pháp caamf vợt này thích hợp cho lối đánh tấn công nhanh bằng vợt mút dán thuận, độ linh hoạt của cổ tay và ngón tay tốt hơn hẳn cách cầm vợt ngang. Khi tấn công thuận tay, ngón tay cái ấn vợt, ngón trỏ thả lỏng, ngón út và ngón vô danh hỗ trợ ngón giữa chống giữ vợt phát lực. Khi đẩy chặn trái tay, ngón trỏ ấn vợt, ngón cái thả lỏng, ngón út và ngón vô danh hỗ trợ ngón giữa chống vợt và phát lực
* Cách cầm vợt dọc loại hình líp bóng.
Làm cho chuôi vợt áp sát vào ngàm tay, đốt thứ nhất ngón cái và thứ hai ngón trỏ ép khóa vai vợt. Đốt thứ nhất ngón cái áp chặt cạnh trái chuôi vợt ở phía trước, ngón trỏ quặp chặt chuôi vợt và cùng với ngón cái trạo thành vòng tròn, 3 ngón còn lại hơi duỗi thẳng tự nhiên chồng lên nhau ở sau vợt do đốt thứ nhất của ngón giữa chống giữ sau vợt.
Cầm vợt loại hình này thích hợp với lối đánh loại hình líp bóng mặt mút ngược, loại hình cầm vợt này dễ cố định, có thể làm cho cẳng tay, bàn tay, cổ tay với bóng tạo thành một đường thẳng, phát huy đầy đủ sức mạnh cổ tay và cẳng tay. Khi líp bóng thuận tay, ngón cái dùng sức ép vào vợt, ngón vô danh và ngón út phối hợp với ngón giữa chống giữ vợt. Khi đẩy chặn bóng, ngón cái thả lỏng, ngón trỏ dùng lực ép vào mặt vợt, ngón vô danh và ngón út cùng hỗ trợ ngón giữa dùng sức chống giữ vợt.
* Cách cầm vợt dọc cắt bóng.
Ngón cái cong áp sát bên trái chuôi vợt hơi dùng sức ấn xuống, 4 ngón còn lại hơi xòe ra và duỗi thẳng tự nhiên đỡ phía mặt sau của vợt.
Cách cầm vợt này thích hợp dùng cho cắt bóng, phạm vi quán xuyến bóng thuận tay và trái tay đều tương đối rộng.
Khi cắt bóng thuận tay, đưa vợt hơi nghiêng ra sau giảm thiểu lực lao trước của bóng đến, khi cắt bóng trái tay 4 ngón phía sau vợt hơi quặp lại, đầu tiên làm cho chuôi vợt chúc xuống dưới, sau đó vung vợt cắt bóng. Khi tấn công hoặc đẩy chặn bóng cần di chuyển ngón trỏ đến cạnh sau của chuôi vợt đổi thành phương pháp cầm vợt tấn công.
2.2. Cách cầm vợt ngang.
Ngón cái cong tự nhiên áp sát chuôi vợt ở phía trước, ngón trỏ ở sau, 3 ngón còn lại cầm lấy chuôi vợt một cách tự nhiên.
* Cách cầm vợt ngang loại hình cắt bóng tấn công.
Ngón cái ở phía trước cong tự nhiên áp sát chuôi vợt, ngón trỏ sau vợt duỗi chếch tự nhiên áp sát mặt vợt, vai vợt đưa nhẹ vào hổ khẩu tay và đốt thứ 2 của ngón giữa. Các ngón khác nắm chuôi vợt một cách tự nhiên.
Cách cầm vợt loại này thích hợp nhất đối với cách đánh loại hình kết hợp cắt bóng với tấn công. Cách cầm vợt đơn giản, mặc dù so với cách cầm vợt dọc thì tính linh hoạt của bàn tay, ngón tay, cổ tay tuy có bị hạn chế nhất định nhưng dễ phát huy tác dụng xoay ngoài và xoay trong của cánh tay và cổ tay.
Khi tấn công bóng thuận tay, ngón trỏ có thể hơi di động lên trên tạo thuận lợi cho ép giữ vợt và phát lực. Khi tấn công bóng trái tay và tạt nhanh, ngón cái có thể di chuyển lên trên 1 chút, như vậy sẽ có lợi cho ép vợt và phát lực.
Khi cắt bóng thuận trái tay, vị trí của các ngón tay về cơ bản không thay đổi.
* Cách cầm vợt ngang loại hình tấn công (đập, vụt)
Ngón cái duỗi chếch tự nhiên áp sát mặt vợt, ngón trỏ duỗi chếch tự nhiên áp sát phía sau vợt, dùng đốt thứ nhất của ngón trỏ chống giữ vợt, đầu vợt hơi chếch lên trên.
Cách cầm vợt này thích hợp nhất với cách đánh loại hình líp bóng và tấn công nhanh. Nếu so sánh với cách cầm vợt loại hình cắt bóng tấn công thì cách cầm vợt này tương đối ổn định.
Lưu ý là trong cách cầm vợt ngang lại có thể phân ra thành cầm sâu và cầm nông. Người cầm vợt mà hổ khẩu tay nằm sát vai vợt là cầm sâu và ngược lại là cầm nông.
Ưu điểm của cầm nông là cổ tay và bàn tay linh hoạt, thuận lợi hơn cho xử lý bóng trong bàn (bóng ngắn), nghĩa là có thể dùng líp bóng, cũng có thể dùng phương pháp gõ vẩy ngắn để đánh trả. Khi tấn công dễ bị đánh bóng thấp, kết hợp phải trái tương đối linh hoạt. Khi cắt, gò bóng, phát bóng dễ đánh bóng xoáy biến đổi, đối phương khó mà phân biệt được. Nhưng có nhược điểm là khi tấn công toàn bộ lực tập trung vào bàn tay nên có ảnh hưởng nhất định tới khả năng phát lực. Khi cắt bóng mặt vợt không dễ dàng cố đinh được nên khó khống chế động vòng cung của cắt bóng.
Ưu điểm của cách cách cầm vợt sâu là góc độ mặt vợt tương đối cố định, khi tấn công phát lực được tập trung nên có lợi cho việc tăng thêm sức mạnh đánh bóng, líp bóng cũng tương đối xoáy, cắt bóng cũng dễ khống chế và tạo được độ xoáy tương đối. Nhược điểm là do cầm vợt chặt, cổ tay không linh hoạt. Khi đối công tính linh hoạt phối hợp phải, trái hơi kém, xử lý bóng trong bàn tương đối khó khăn, biến đổi xoáy dễ bị phát hiện và đối phó.
3. Những vấn đề cần lưu ý trong cách cầm vợt.
- Với những AE mới tập bóng bàn thì phương pháp cầm vợt cần ổn định, không nên thay đổi một cách quá dễ dàng cách cầm vợt để đảm bảo cho động tác đánh bóng ổn định.
- Cầm vợt không nên quá chặt hoặc quá lỏng , cầm quá chặt sẽ ảnh hưởng tới tính linh hoạt của cổ tay và ngón tay khi đánh bóng, quá lỏng sẽ ảnh hưởng tới sức mạnh đánh bóng và tỷ lệ bóng vào bàn suy giảm.
- Dựa vào sự yêu thích và đặc điểm kỹ thuật của bản thân mà chọn phương pháp cầm vợt thích hợp. Ví dụ thích đánh tấn công gần bàn nên chọn cầm vợt dọc, thích đánh líp bóng thuận, trái tay thì tốt nhất là chọn cách cầm vợt ngang… Tốt hơn hết nếu có điều kiện AE mới học chơi bóng bàn khi chọn và học cách cầm vợt nên có sự chỉ dẫn của HLV bóng bàn.
4. Không thể coi nhẹ tác dụng của tay không cầm vợt.
Khi nghiên cứu về phương pháp cầm vợt thì không thể coi nhẹ tác dụng của tay không cầm vợt trong môn bóng bàn. Tay không cầm vợt ngoài việc có thể duy trì thăng bằng cơ thể ra còn phải biết phối hợp vung tay nhịp nhàng, hợp lý với tay cầm vợt để nâng cao được tốc độ vung vợt, tăng cường sức mạnh
II. Lựa chọn vị trí đứng.
1. Tầm quan trọng của vị trí đứng.
Vị trí đứng của VĐV là vị trí đứng phù hợp với đặc điểm đánh bong của mình, trước khi đánh bong chọn được vị trí đứng chính xác sẽ có thể phát huy tốt hơn sở trường kỹ thuật của mình, bù đắp vào chỗ khiếm khuyết về kỹ thuật, đồng thời đạt được phạm vi quán xuyến bong tương đối toàn diện.
2. Phương pháp chọn vị trí đứng.
Căn cứ vào cự ly giữa VĐV với bàn bong mà có thể chia vị trí đứng ra thành: Đứng gần bàn, đứng trung bình và đứng xa bàn. Trong đứng trung bình lại chia thành: trung bình gần và trung bình xa.
Đứng gần bàn là vị trí đứng của VĐV cách bàn bóng khoảng 0,5m
Đứng trung bình gần bàn là vị trí đứng của VĐV cách bàn bóng khoảng 0,7m
Đứng xa bàn là vị trí đứng của VĐV cách bàn bóng trên 1m.
Đứng trung bình xa bàn là vị trí đứng của VĐV cách bàn bóng khoảng 1m.
Vị trí đứng của VĐV bóng bàn cần căn cứ vào loại hình cách đánh, đặc điểm kỹ thuật cá nhân khác nhau mà xác định để có lợi nhất cho việc phát huy sở trường kỹ thuật của mình.
- Vị trí đứng cơ bản của cách đánh đẩy trái công phải ở người cầm vợt dọc nên ở khu vực trung bình gần hơi lệch trái, cách bàn khoảng trên dưới 40cm, nói chung chân trái hơi ra trước, chân phải ở phía sau.
- Vị trí đứng cơ bản của cách đánh tấn công 2 mặt nên ở giữa khu vực gần bàn, cách bàn khoảng trên dưới 50cm, nói chung chân trái hơi ra trước, chân phải hơi ra sau.
- Vị trí đứng cơ bản của cách đánh lấy líp bóng làm chính nên hơi lệch trái ở cự ly trung bình hoặc trung bình gần.
- Vị trí đứng cơ bản của cách đánh lấy cắt công ở người đánh vợt ngang đứng ở khu vực cự ly trung bình gần.
- Vị trí đứng cơ bản của cách đánh lấy cắt bóng là chính đứng ở khu vực cự ly trung bình xa.
Lưu ý:
Các vị trí đứng cơ bản nói trên là vị trí đứng khi chuẩn bị đánh trả bóng đối phương đánh sang nói chung.
Trong thực tế thi đấu, VĐV cần căn cứ vào độ gần xa và phương hướng vị trí bóng đến, di động tới vị trí của mình mới có thể dùng phương pháp tay chuẩn xác đánh trả các loại bóng đến khác nhau.
3. Tư thế đứng.
Vị trí đứng chính xác của VĐV bóng bàn còn phải cần phối hợp với tư thế đứng chính xác. Tư thế đứng chính xác không chỉ có lợi cho xuất phát nhanh mà còn quán xuyến được toàn bàn bóng, đồng thời còn có lợi cho VĐV kịp thời sử dụng các loại kỹ thuật đánh trả bóng đến.
Tư thế chuẩn bị đánh trả các loại bóng đến của đối phương (gọi tắt là tư thế chuẩn bị) là: Hai chân dang rộng hơn vai, hai gối hơi khuỵ, kiễng gót, cạnh trong phía mũi bàn chân chạm đất, trọng tâm cơ thể rơi vào giữa hai chân, thân người hơi ngả về phía trước, hóp bụng, ngực. Tay cầm vợt co tự nhiên.
Đối với VĐV cầm vợt dọc, khuỷ tay hơi khuỳnh ra ngoài, vợt đặt phía trước bên phải bụng, cổ tay thả lỏng tự nhiên, tay không cầm vợt co tự nhiên ở phía trái cạnh thân, mắt nhìn chú ý vào bóng đến.
Đối với VĐV cầm vợt ngang, vợt đặt phía trước bên phải bụng, , khuỷ tay cầm vợt chúc xuống,cổ tay thả lỏng tự nhiên, tay không cầm vợt co tự nhiên phía trái thân, mắt chăm chú nhìn vào bóng đến.
Chú ý: Trong tư thế chuẩn bị của cả VĐV vợt dọc và vợt ngang thì bàn tay, cánh tay, cẳng tay và cổ tay phải thả lỏng tự nhiên tạo thuận lợi cho phát lực đánh bóng.
III. KỸ THUẬT ĐÁNH BÓNG.
1. Kỹ thuật giao bóng.
Giao bóng là kỹ thuật duy nhất hoàn toàn phụ thuộc vào ý trí của VĐV mà không chịu sự tác động của đối phương trong việc lựa chọn vị trí đứng, dùng sức mạnh, tốc độ, độ xoay, đường bóng… để đánh bóng đến bất kỳ vị trí nào trên mặt bàn của đối phương. Nếu VĐV phát bóng có chất lượng cao có thể tạo ra cơ hội thuận lợi cho tấn công dứt điểm, thậm chí có thể giành điểm trực tiếp.
Dựa vào vị trí đánh bóng có thể chia giao bóng thành giao bóng thuận tay, giao bóng trái tay, giao bóng nghiêng người và giao bóng kiểu ngồi xổm.
Dựa vào độ cao tung bóng có thể chia thành giao bóng tung bóng cao và giao bóng tung bóng thấp.
Dựa vào đặc điểm của quả giao bóng có thể chia thành giao bóng lấy tốc độ là chính, giao bóng lấy độ xoáy làm chính, giao bóng lấy điểm rơi là chính.
Vì vậy mỗi VĐV cần phải tập tốt một hoặc hai loại giao bóng sở trường khác nhau để có thể phối hợp với cách đánh của mình giành chủ động trong thi đấu.
a. Kỹ thuật giao bóng tung bóng thấp.
* Kỹ thuật giao bóng đánh ngang bóng.
- Đặc điểm:
Tốc độ bóng bình thường, cơ bản bóng xoáy ít hoặc không xoáy. Đây là kỹ thuật nền tảng để nắm vững các kỹ thuật giao bóng phức tạp khác, vì vậy AE bắt đầu học đánh bóng bàn trước hết cần học và nắm bắt thật tốt kỹ thuật giao bóng này.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng ở cự ly trung bình so với bàn hoặc hơi lệch phải, thân người cách mép bàn khoảng 35cm, hai chân đứng tách sang 2 bên hơi rộng hơn vai, chân trái hơi ra trước, trọng tâm rơi vào giữa hai chân, thân trên hơi xoay sang phải, tay trái đỡ bóng ở phía trước bên phải thân. Sau đó tay trái tung bóng nhẹ nhàng lên trên không, đồng thời tay phải đưa vợt ra phía sau bên phải và làm cho mặt vợt hơi nghiêng ra trước. Khi bóng rơi xuống ở độ cao cao hơn mặt lưới thì đưa vợt theo hướng từ sau ra trước, sang trái và đánh vào phần giữa trên của bóng sao cho điểm rơi chạm bóng thứ nhất vào khoảng giữa bàn của mình bật sang bàn đối phương. Sau khi bóng được đánh đi, tay phải theo đà vung ra phía trước sang trái. Trong quá trình giao bóng trọng tâm cơ thể chuyển dần từ chân phải sang chân trái.
* Kỹ thuật giao bóng nhanh thuận tay.
- Đặc điểm:
Tốc độ bóng nhanh, đường vòng cung thấp, điểm rơi xa, đường bóng đi có độ xoáy lên hoặc xoáy lên bên phải tương đối mạnh. Đây là một trong những kỹ thuật giao bóng mà vận động viên loại hình tấn công thường dùng. Sau khi chạm bàn, bóng sẽ lao trước đồng thời quẹo sang phải, khi đối phương đánh trả dễ bị hụt bóng hoặc đánh bóng lền cao.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng ở bên phải gần mép bàn, thân người cách mép bàn khoảng 35cm, hai chân đứng tách sang 2 bên hơi rộng hơn vai, chân trái hơi ra trước, chân phải hơi xoay sang phải. Tay trái nâng bóng lên ở bên phải trước bụng, tay phải cầm vợt cũng ở bên phải thân người, tay trái nhẹ nhàng tung bóng lên, tay phải cầm vợt đưa ra phía sau bên phải. Đợi khi bóng rơi xuống, cẳng tay nhanh chóng vung vợt ra trước, làm cho mặt vợt hơi nghiêng ra trước, đánh vào phần trên giữa của bóng đồng thời tạo ma sát của vợt vào phía trên phải của bóng. Sau khi đánh vào bóng theo đà cẳng tay và cổ tay vung ra trước.
Điểm chạm bóng bên bàn mình nên cố gắng ở gần đường mép đầu bàn. Trong quá trình giao bóng trọng tâm cơ thể chuyển dần từ chân trái sang chân phải.
* Kỹ thuật giao bóng nhanh trái tay.
- Đặc điểm:
Tốc độ bóng nhanh, đường vòng cung thấp, điểm rơi xa, lực lao lớn, đường bóng đi có độ xoáy lên hoặc xoáy lên bên phải tương đối mạnh. Đây là một trong những kỹ thuật giao bóng mà vận động viên loại hình tấn công thường dùng.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng ở bên trái gần mép bàn, thân người cách mép bàn khoảng 35cm, hai chân đứng tách sang 2 bên hơi rộng hơn vai, chân phải hơi ra trước, thân người hơi xoay sang trái. Tay trái nhẹ nhàng tung bóng lên, tay phải cầm vợt đưa ra phía sau bên trái. Đợi khi bóng rơi xuống, cẳng tay nhanh chóng vung vợt ra trước bên phải, làm cho mặt vợt hơi nghiêng ra trước, đánh vào phần trên giữa của bóng đồng thời tạo ma sát vào bóng theo hướng lên trên. Sau khi đánh vào bóng theo đà cẳng tay và cổ tay vung ra trước.
Để tăng tốc độ vung vợt, trong giây lát tiếp xúc đánh vào bóng cần có sự phối hợp nhịp nhàng sự xoay chuyển của lườn và thân trên.
* Kỹ thuật giao bóng xoáy xuống nhanh trái tay.
- Đặc điểm:
Tốc độ bóng nhanh, đường vòng cung thấp, điểm rơi xa. Khi đối phương đánh trả không dễ dùng sức mạnh đánh bóng được nên tốc độ đánh trả bóng chậm, đồng thời dễ đánh bóng lên cao. Vì vậy sau khi giao quả này dễ cướp tấn công hoặc giành được thế chủ động.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Giống với kỹ thuật giao bóng nhanh trái tay, sự khác biệt ở đây là vị trí vợt trước khi giao bóng tương đối cao, đợi khi bóng rơi xuống, vợt sẽ vung từ phía trên đằng sau ra phía dưới đằng trước làm cho mặt vợt ngửa sau, đánh vào phần giữa dưới của bóng đồng thời có sự cọ sát của vợt vào bóngtheo hướng xuống dưới đằng trước. Điểm đánh vào bóng nói chung hơi thấp hơn mặt lưới. Điểm chạm bóng bàn mình nên áp sát đường vạch đầu bàn.
* Kỹ thuật giao bóng ngắn trái tay.
- Đặc điểm:
Sức mạnh yếu, đường bóng ngắn, điểm rơi gần lưới, bóng không xoáy hoặc xoáy yếu buộc đối phương phải di chuyển lên sát bàn đỡ bóng, đồng thời đối phương không dễ dùng sức để tấn công. Nếu như đối phương dùng gò bóng để đánh trả dễ đánh thành bóng cao. Kiểu giao này thích hợp nhất là sử dụng phối hợp với giao bóng nhanh làm cho đối phương phải chạy ngược chạy xuôi, lên xuống.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Tư thế chuẩn bị cần giống hết mức với giao bóng nhanh. Nhưng khi đánh vào bóng mặt vợt hơi ngửa ra sau, dùng cẳng tay và cổ tay liệng vợt ra trước đánh nhẹ vào phần dưới giữa của bóng. Độ cao điểm đánh bóng xấp xỉ ngang bằng với độ cao mặt lưới. Điểm chạm bàn bên mình tốt nhất là ở khu vực giữa của bàn.
* Kỹ thuật giao bóng xoáy nghiêng trái lên (xuống) thuận tay.
- Đặc điểm:
Có độ xoay nghiêng trái lên hoặc xoay nghiêng trái xuống tương đối mạnh. Trong quá trình bay của bóng có hướng quẹo phải… Phương pháp tay khi giao bóng cần cố gắng thực hiện giống với giao bóng giữa xoay nghiêng lên và xoay nghiêng xuống làm cho đối phương khó nhận biết được hướng xoáy của bóng dẫn tới đánh bóng chúc lưới hoặc bóng bổng thậm chí có thể làm cho bóng bắn mạnh sang bên trái ra ngoài bàn.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng áp sát gần bàn phía bên phải, thân người cách bàn khoảng 35cm, chân trái hơi ra trước, thân trên hơi xoay sang phải. Tay trái giữ bóng ở bên phải trước bụng áp sát đầu bàn bóng, tay phải cầm vợt ở bên phải thân người. Cùng lúc với tay trái tung bóng thì tay phải đưa vợt lên phía trên bên phải, đợi khi bóng rơi xuống độ cao ngang mặt lưới thì tay cầm vợt vung nhanh xuống phía dưới sang trái đánh vào bóng. Nếu giao bóng xoáy nghiêng xoáy lên, trong giây lát vợt tiếp xúc bóng, cổ tay xoay nhanh lên trân bên trái làm cho vợt đánh vào phần giữa bóng và ma sát vào bóng theo hướng lên trên sang trái. Sau khi đánh bóng tay vung lên theo đà lên phía trên bên trái. Nếu muốn giao bóng xoáy nghiêng xoáy xuống sang trái, trong giây lát vợt tiếp xúc bóng cổ tay xoay nhanh sang trái và xuống dưới, làm cho vợt đánh vào phần giữa bóng và ma sát vào bóng theo hướng xuống dưới bên trái. Sau khi bóng rời khỏi vợt, vợt cần vung lên trên và sang trái để động tác giống với giao bóng xoáy nghiêng xoáy xuống.
* Kỹ thuật giao bóng xoáy nghiêng xoáy lên (xoáy xuống) bên phải trái tay.
- Đặc điểm:
Có độ xoáy nghiêng xoáy lên bên phải hoặc xoáy nghiêng xoáy xuống bên phải tương đối mạnh. Trong quá trình bay trong khồng trung bóng có hướng quẹo sang trái. Khi giao bóng thủ pháp thực hiện cần giống nhau để đối phương khó nhận biết được phương hướng xoáy của bóng làm cho khi đánh trả dễ đánh bóng cao hoặc chúc lưới thậm chí có thể làm cho bóng bắn mạnh lệch sang phía bên phải (có thể ra ngoài).
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng ở phía bên trái gần bàn, thân người cách bàn khoảng 35cm, chân phải lệch ra trước, thân người hơi quay sang trái, hóp bụng. Tay trái giữ bóng ở phía trước bên trái bụng áp vào gần mép cuối bàn. Tay phải cầm vợt ở phía trái cơ thể. Khi tay trái tung bóng, tay phải đưa vợt lên phía trên bên trái làm cho chuôi vợt hướng xuống phía dưới bên phải. Đợi khi bóng rơi xuống đến độ cao ngang mặt lưới thì cổ tay và cẳng tay vung xuống dưới sang phải đánh bóng. Nếu muốn giao bóng xoáy nghiêng xoáy lên bên phải thì trong giây lát vợt tiếp xúc bóng cổ tay xoay lên trên bên phải, làm cho vợt đánh vào phần giữa của bóng đồng thời tạo ma sát vào bóng theo hướng lwn trên và sang phải. Sau khi đánh vào bóng vung vợt theo đà lên phía trên bên phải. Nếu muốn giao bóng xoáy nghiêng xuống dưới bên phải thì trong giây lát vợt tiếp xúc bóng cổ tay xoay xuống dưới bên phải làm cho vợt đánh vào phần giữa của bóng, đồng thời tạo ma sát vào bóng theo hướng xuống dưới và sang phải. Sau khi bóng rời khỏi vợt, vợt cần lập tức vung lên phía trên bên phải để tạo ra động tác giống như khi giao bóng xoáy nghiêng xoáy lên bên phải.
* Kỹ thuật giao bóng xoáy xuống “ xoáy và không xoáy” thuận tay.
- Đặc điểm:
Đây là một kiểu kỹ thuật giao bóng xoáy xuốgn có thêm xoáy và không xoáy. Hai loại xoáy và không xoáy có tốc độ xoáy khác nhau rất lớn. Đối phương rất khó nhận biết được tốc độ xoáy của bóng, khi đánh trả dễ bị bóng cao hoặc đánh bóng ra ngoài, đánh bóng chúc lưới.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng ở khoảng giữa hoặc hơi lệch trái cách bàn khoảng 40cm, người hơi quay ra sau. Chân trái đứng hơi ra trước, tay trái giữ bóng ở phía trước bụng hơi lệch phải đồng thời áp gần mép ngang cuối bàn. Tay phải cầm vợt bên phải thân. Tay trái tung bóng lên nhẹ nhàng đồng thời tay phải đưa vợt ra phía sauvà lên trên, mặt vợt hơi ngửa sau. Khi bóng rơi xuống đến độ cao ngang mặt lưới thì cẳng tay nhanh chóng vung vợt ra trước, xuống dưới đánh bóng. Nếu giao bóng có thêm độ xoáy của bóng thì trong giây lát vợt tiếp xúc bóng, cẳng tay xoay ra ngoài kéo theo cổ tay dùng lực miết xuống phía dưới má sát vào phần dưới giữa bóng. Sau khi đánh vào bóng, vung vợt theo đà xuống phía dưới trước bên trái. Nếu không muốn thêm độ xoáy của bóng thì trong giây lát vợt tiếp xúc vào bóng, không cần dùng sức quay cổ tay, mặt vợt sẽ trực tiếp đánh ra trước vào phần giữa của bóng để giảm bớt sức mạnh ma sát xuống dưới vào bóng. Đợi sau khi bóng rời khỏi vợt, cẳng tay nhanh chóng xoay ngoài, kéo theo xoay cổ tay đồng thời vung nhanh vợt xuống phía dưới trước bên phải tạo cảm nhận sai cho đối phương.
Kỹ thuật giao bóng xoáy xuống “xoáy và không xoáy” thuận tay cũng có thể được vận dụng trong giao bóng trái tay (đặc biệt là vợt ngang). Chỉ cần VĐV tập luyện được thành thạo được kỹ thuật giao bóng xoáy xuống “xoáy và không xoáy” thuận tay thì sẽ nắm bắt rất nhanh kỹ thuật giao bóng xoáy xuống “xoáy và không xoáy” trái tay.
* Kỹ thuật giao bóng thuận tay nghiêng người.
- Đặc điểm:
Vị trí đứng giao bóng lệch hẳn ở góc trái (góc ngoài bên trái của bàn bóng), rất có lợi cho cướp tấn công thuận tay sau khi giao bóng.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Các cách giao bóng thuận tay đã trình bày ở các phần trước đều có thể vận dụng trong cách giao bóng thuận tay nghiêng người.
Điểm khác nhau ở đây là do vị trí đứng lệch hẳn sang trái nên chân trái đứng hẳn ra trước, thân trên quay lệch sang bên phải và trục vai gần như vuông góc với bàn. Động tác tay đánh bóng cơ bản giống với các loại giao bóng thuận tay.
Muốn nắm bắt được kỹ thuật này chỉ cần nắm vững các kỹ thuật giao bóng thuận tay đã trình bày ở trên.........
_
b. Kỹ thuật giao bóng tung bóng cao.
- Đặc điểm:
Khi tung bóng cao, độ cao bóng đạt tư 2-3m hoặc cao hơn sẽ tạo ra tốc độ bóng rơi xuống nhanh, lực tổng hợp lớn (tăng lứon hơn lực tác dụng giữa vợt với bóng khi tung bóng thấp). Khi thức hiện kỹ thuật giao bóng nhanh, tốc độ xoáy mạnh lại thêm vào thời gian bóng rơi xuống dài, nhịp độ đánh bóng khác với bình thường, dễ làm phân tán độ chú ý của đối phương nên độ khó khi đánh trả tương đối lớn.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Phần lớn đứng ở vị trí giao bóng nghiêng người ở ngoài góc trái bàn hoặc cũng có thể đứng ở nửa phần bàn bên trái, chân trái hới ra trước, thân trên xoay sang phải một góc khoảng 90 độ. Tay trái nâng bóng hơi cao hơn mặt bàn, dùng sức của cẳng tay là chính để tung bóng lên độ cao khoảng 2-3m hoặc cao hơn, cần cố gắng hết sức khi tung bóng sao cho đường bóng khi tung lên không lệch so với trục thẳng đứng. Các động tác khác khi giao bóng cũng giống như các động tác cơ bản của giao bóng xoáy lên (xoáy xuống) bên trái (thuận tay).
Có điều khi bóng được tung lên cao nên thời gian bóng rơi xuống dài, do đó tay cầm vợt có thể kéo dài hơn cự ly đưa ra sau và vung vợt đánh bóng.
c. Kỹ thuật giao bóng kiểu ngồi xổm.
- Đặc điểm:
Do tư thế giao bóng ngồi xổm, vị trí đánh bóng ở từ phần vai trở lên nên gọi là giao bóng trên tay. Do vị trí cơ thể khi đánh vào bóng không giống với giao bóng dưới tay nói chung nên đặc điểm bật lên ở mặt bàn và lực bật trở lại trên mặt vợt đối phương của bóng có hướng khác với giao bóng dưới tay, dễ làm cho đối phương đánh bóng hỏng hocặc bóng cao.
- Thực hiện kỹ thuật động tác:
Vị trí đứng ở khu vực giữa hoặc lệch trái gần bàn, chân trái hơi đứng ra trước hoặc đứng ngang bằng chân (so với đường mép đầu bàn bóng). Thân trên hơi xoay sang phải, tay trái giữ bóng đặt ở phía trước bên phải thân người. Tay phải cầm vợt để ở bên cạnh phải của thân, tư thế cơ bản sau khi tung bóng có hai kiểu:
+ Kiểu thứ nhất: Lúc đầu tung bóng lên ở tư thế đứng thẳng, sau đó ngồi xổm thấp xuống để đánh bóng.
+ Kiểu thức hai: Bắt đầu bằng tư thế ngồi xổm cao, sau đó mới tung bóng lên và đánh bóng.
Khi giao bóng xoáy nghiêng phải xoáy lên thuận tay kiểu ngồi xổm thì sau khi tung bóng, tay phải giơ lên trên cao hơn vai làm cho mặt vợt hơi lệch sang trái, đợi khi bóng rơi xuống đến độ cao ngang bằng hoặc hơi cao hơn mặt lưới khoảng 15-20cm thì tay phải vung vợt từ bên trái lên trên ra phía trước bên phải đánh vào phần giữa bóng, đồng thời khéo léo dùng sức ma sát vào bóng theo hướng lên trên bên phải. Điểm chạm bàn bên mình nên ở giữa bàn. Sau khi đánh bóng cánh tay vung theo đà ra trước sang phải đồng thời nhanh chóng đứng lên về tư thế chuẩn bị đón bóng đối phương trả giao bóng.
Động tác giao bóng xoáy nghiêng xoáy xuống bên trái thuận tay trên cơ bản cũng giống với giao bóng xoáy nghiêng xoáy lên bên phải thuận tay. Chỗ khác biệt là khi bóng rơi từ trên cao xuống ở độ cao cao hơn mặt lưới thì đánh vào phần giữa dưới của bóng, đồng thời ma sát vào bóng theo hướng phía dưới bên phải.
Kiểu ngồi xổm cũng có thể giao bóng trái tay nhưng trong thi đấu chính thức không nên sử dụng nhiều. Nếu AE có hứng thú với loại giao bóng trái tay này có thể trên cơ sở tập luyện tốt giao bóng thuận tay sẽ có thể tập luyện kiểu giao bóng trái tay.
2. Kỹ thuật đỡ giao bóng.
Đỡ giao bóng là một trong 3 kỹ thuật quan trọng hàng đầu đối với mỗi vận động viên môn bóng bàn. Do kỹ thuật giao bóng hiện đại ngày nay phát triển nhanh chóng, ngày càng nhiều chủng loại đã làm tăng độ khó của kỹ thuật đỡ giao bóng lên rất nhiều.
Trong mỗi hiệp thi đấu bóng bàn, đõ giao bóng cũng giống với giao bóng. Nếu đỡ giao bóng không tốt thì không những có thể mất điểm trực tiếp hoặc tạo ra cơ hội tấn công cho đối phương mà còn khó có thể phát huy được kỹ chiến thuật của bản thân, làm cho bản thân dễ xuất hiện tâm lý căng thẳng và sợ sệt, từ đó thất bại là lẽ đương nhiên. Ngược lại, nếu như nắm vững được kỹ thuật đỡ giao bóng thì có thể biến đổi từ bị động sang chủ động tạo đà cho thi đấu tốt trong mỗi ván đấu.
a. Chuẩn bị đỡ giao bóng.
Muốn đỡ giao bóng tốt, trước hết cần phải phải lựa chọn tốt được vị trí đứng. Nếu như đối phương đứng giao bóng ở góc phải của bàn bóngthì có thể giao bóng đến vị trí trái tay hoặc cũng có thể đến bên phải của bàn mình, thì vị trí đứng đỡ giao bóng tốt nhất nên ở khu vực giữa hoặc lệch sang bên phải một chút.
Nếu như đối phương đứng giao bóng ở vị trí góc trái của bàn bóng thì có thể giao bóng đến vị trí tay phải hoặc cũng có thể đến bên trái của bàn mình, thì vị trí đứng đỡ giao bóng nên ở khu vực giữa bàn hoặc lệch sang bên trái một chút.
Nếu đối phương giao bóng ở khoảng giữa bàn thì vị trí đứng của đõ giao bóng cũng không nên quá lệch sang một bên.
Ngoài ra còn cần dựa vào đặc điểm cách đánh, sở trường kỹ thuật và thói quen về vị trí đứng của mình để sử dụng vị trí đứng xa, gần hoặc trung bình cho phù hợp trong khi đối phó với cách giao bóng dài hoặc ngắn.
* Phán đoán bóng đến.
Muốn đỡ giao bóng tốt cần phải phán đoán tương đối chính xác độ xoáy, tốc độ, sức mạnh, điểm rơi, độ cao của bóng đến mới có thể sử dụng phương pháp đánh trả cho chính xác, phù hợp với đặc điểm tính năng của bóng đến.
- Dựa vào phương hướng vung vợt và góc độ mặt vợt của đối phương để phán đoán đường bay của bóng đến. Nếu mặt vợt của đối phương nghiêng, đồng thời vung vợt nghiêng ra trước thì bóng phát ra nhất định là bóng đường chéo, ngược lại nếu mặt vợt của đối phương hướng ra trước theo hướng thẳng thì bóng phát ra nhất định là bóng đường thẳng.
- Từ phương hướng vung vợt và ma sát vào bóng trong giây lát đối phương đánh vào bóng để phán đoán phương hướng xoáy của bóng đánh sang. Ví dụ, nếu vung vợt và ma sát bóng từ trên xuống dưới là xoáy lên, vung vợt và ma sát với bóng từ trái sang phải là xoáy nghiêng bên phải…v.v. Nhưng cũng cần chú ý là không nên bị mê hoặc bởi động tác giả của đối phương trước và sau khi đánh vào bóng.
- Phán đoán cường độ, tốc độ, đọ xa gần của điểm rơi từ mức độ lớn nhỏ của tốc độ vung vợt trong giây lát đánh vào bóng và độ “dày”, “mỏng” khi cắt bóng của đối phương. Nói chung tốc độ vung vợt nhanh lại cắt bóng “mỏng” đều là bóng có thêm độ xoáy.
Có những vận động viên giỏi về khả năng giao bóng, khi giao bóng nhanh gấp lúc đầu tốc độ vung vợt cố ý làm chậm nhưng khi đến thời điểm vợt tiếp xúc bóng, cổ tay đột ngột phát lực lắc mạnh làm cho tốc độ bóng đi nhanh, bên đõ giao bóng có thể bị đối phương lừa bởi động tác chậm trước khi vợt tiếp xúc bóng nên trở tay không kịp.
- Phán đoán điểm rơi của bóng đánh sang từ vị trí điểm rơi bóng bên bàn đối phương và độ vòng cung của bóng khi đối phương giao bóng. Nếu điểm rơi lần thứ nhất khi giao bóng gần lưới hoặc đường vòng cung của bóng đánh sang có điểm cao nhất định (đỉnh cao của vòng cung) ở trên khoảng không của bàn đối phương hoặc gần lưới, thì điểm rơi của bóng đánh sang tất nhiên sẽ gần lưới. Ngược lại, nếu như điểm rơi lần thứ nhất ở gần đầu bàn đối phương đồng thời điểm cao của đường vòng cung lại ở trên khoảng không cảu mặt lưới thì điểm rơi của bóng sẽ xa.
- Phán đoán cường độ xoáy của bóng từ tốc độ vung vợt và âm thanh phát ra khi vợt đánh vào bóng của đối phương (nghe âm thanh mà phán đoán cường độ bóng xoáy đã có 1 topic tranh luận rất sôi nổi bên TTVNOL, topic đó bây giờ MOD đã đóng rồi, AE nào có hứng thú thì tham khảo thêm nhé). Ví dụ, tốc độ vung vợt trong thời điểm đánh vào bóng nhanh, nhưng âm thanh phát ra nhẹ thì bóng đánh sang sẽ rất xoáy. Ngược lại nếu âm thanh phát ra khi đánh vào bóng to, chắc thì độ xoáy của bóng đánh sang sẽ không xoáy hoặc xoáy yếu.
Ngoài ra còn có một số phương pháp khác bổ trợ để phán đoán tính năng, đặc điểm cảu bóng khi đánh sang như quan sát đường vòng cung bay và hình dạng của nó để phán đoán phương hướng và cường độ xoáy của bóng đánh sang, bản năng, kinh nghiệm thi đấu…Vấn đề này cần dựa vào sự nhận biết và lý giải được tính chất của các loại bóng xoáy, hình dạng đường bay vòng cung của vận động viên. Người tập cần phải thông qua quá trình tập luyện lâu dài kết hợp kiểm nghiệm trong thực tế để nâng cao trình độ cho mình.
b. Phương pháp đỡ giao bóng.
Phương pháp cơ bản của đỡ giao bóng gồm có: Giật bóng, công bóng, tạt bóng, vuốt bóng, gò bóng, cắt bóng, đẩy bóng, chặn bóng, đập nhỏ, bỏ nhỏ.
* Đỡ giao bóng nhanh thuận tay và trái tay.
Vì tốc độ bóng đánh sang nhanh, đường vòng cung thấp, điểm rơi xa, xung lực (lực lao) lớn lại có thêm độ xoáy lên nên bóng đi nhanh, góc độ lớn ở bên trái thường không kịp né thân đánh trả. Vì vậy nên thường dùng đẩy chặn trái tay hoặc đánh trả giật nhanh hoặc công nhanh thuận tay. Khi dùng cắt bóng đánh trả nên lùi ra sau một chút, đợi cho tốc độ bóng đánh sang chậm lại một chút sẽ đánh trả sẽ tương đối chắc chắn hơn.
* Đỡ giao bóng xoáy xuống nhanh.
Do bóng đánh sang có tốc độ nhanh, điểm rơi xa lại xoáy xuống, khi đánh trả rất dễ chúc lưới, vì vậy khi đẩy hoặc công bóng đánh trả nên làm cho mặt vợt hơi ngửa ra sau, đồng thời tăng thêm lực lên trên thích đáng. Khi đánh trả bằng gò bóng, cắt bóng nếu tốc độ bóng đánh sang nhanh nhưng cường độ xoáy xuống không lớn thì góc độ mặt vợt không nên quá ngửa sau và điểm tiếp xúc với bóng khi đánh trả nên vào phần giữa bóng đồng thời tăng thêm sức ma sát bóng xuống dưới.
* Đỡ giao bóng xoáy xuống “xoáy và không xoáy”
Trước hết cần phán đoán chuẩn xác độ xoáy của bóng đánh sang.
- Đối với bóng xoáy xuống có thêm độ xoáy thì có thể dùng gò bóng để đỡ trả bóng, đồng thời mặt vợt phải ngửa ra sau và dùng sức ra trước nhiều hơn một chút để “xúc” bóng lên. Nếu dùng giật hoặc líp bóng để đánh trả thì cần tăng sức mạnh kéo nâng lên trên.
- Đối với bóng xoáy xuống “không xoáy” có thể dùng đẩy chặn hoặc công bóng để đánh trả. Nhưng do phần lớn bóng loại này thường có kèm theo xoáy xuống nhẹ, vì vậy khi đánh trả thì góc độ mặt vợt có thể hơi ngửa ra sau (hoặc không nên nghiêng ra trước nhiều) đồng thời tăng thêm lực hướng lên trên thích đáng.
* Đỡ giao bóng ngắn.
Do loại giao bóng này bóng sang bàn mình gần lưới, đồng thời thường được dùng kết hợp với giao bóng nhanh, vì vậy luôn phải chú ý đến điểm rơi của bóng đến. Khi phát hiện bóng đến là bóng ngắn cần phải nhanh chóng di chuyển lên phía trước đến được vị trí đánh bóng thích hợp, sau đó căn cứ vào phương hướng và mức độ xoáy của bóng đến và sở trường kỹ thuật của bản thân để sử dụng gò, đẩy, công, líp bóng cho phù hợp.
Vì phần lớn bóng loại này đều ở trong bàn nên khi đánh trar thì vợt thường bị trở ngại của mặt bàn, làm cho biên độ động tác không thể lớn nên cần phải vận dụng đầy đủ sức mạnh của cẳng tay và cổ tay đồng thời cần phải dựa vào tính năng xoáy của bóng đến để điều chỉnh góc độ mặt vợt và phương hướng dùng sức cho phù hợp.
Sau khi đánh bóng cần nhanh chóng trở về vị trí đứng bình thường chuẩn bị đón đánh bóng lần sau.
* Đỡ giao bóng xoáy lên (xoáy xuống) bên trái thuận tay.
Do loại giao bóng này thường có thủ pháp tay giống nhau nhưng độ xoáy lại có sự khác biêth giữa xoáy nghiêng lên và xoáy nghiêng xuống. Do vậy trước khi đánh trả cần phải đặc biệt chú ý đến phương hướng xoáy của bóng đến.
Đỡ giao bóng xoáy nghiêng lên thường sử dụng đẩy bóng, công bóng để đánh trả. Khi đỡ bóng mặt vợt cần hơi nghiêng trước, đồng thời hơi nghiêng lệch sang trái một cách thỏa đáng, cần tăng thêm lực hướng xuống phía dưới và phía trước để phòng ngừa khi vợt tiếp xúc với bóng sẽ bật ngược sang phía bên phải. Nếu dùng gò bóng hoặc cắt bóng để đỡ bóng thì mặt vợt không nên ngửa ra sau quá nhiều, đồng thời hơi nghiêng lệch sang trái thỏa đáng, ngoài ra còn phải tăng lớn lực ma sát vào bóng theo hướng xuống phía dưới. Khi dùng líp bóng để đánh trả cần tăng lớn góc độ nghiêng trước của mặt vợt, đồng thời giảm tối đa sức mạnh nâng kéo lên trên, tăng thêm lực kéo ra trước.
Đỡ bóng xoáy nghiêng xuống dưới bên trái nên dùng gò, cắt để đánh trả. Khi đỡ bóng cần hơi ngửa ra sau, đồng thời hơi nghiêng lệch sang trái, tăng thêm lực hướng ra trước, ngăn ngừa bóng đến bật trở lại ra phía dưới bên trái. Nếu dùng đẩy bóng, công bóng để đỡ thì mặt vợt cần hơi ngửa ra sau, đồng thời hơi nghiêng lệch về bên trái, tăng tối đa sức mạnh ma sát bóng lên trên. Khi dùng líp bóng để đỡ trả thì mặt vợt không nên quá nghiêng về trước, đồng thời tăng thêm sức mạnh nâng kéo lên trên.
* Đỡ giao bóng xoáy lên (xoáy xuống) bên phải trái tay.
Phương pháp đỡ giao bóng xoáy lên (xoáy xuống) bên phải trái tay về cơ bản giống với đỡ giao bóng xoáy lên (xoáy xuống) bên trái thuận tay, chỉ khác là khi đánh vào bóng vợt cần phải nghiêng lệch sang bên phải thỏa đáng để triệt tiêu sức mạnh bắn sang bên trái của bóng đến.
Trên đây là các phương pháp đỡ các loại giao bóng nói chung. AE tập khi đã thành thạo được các phương pháp nói trên sẽ làm cho kỹ thuật cơ bản của mình được nâng cao. Dựa vào sở trường kỹ thuật của mình và đòi hởi kỹ - chiến thuật trong thi đấu có thể vận dụng các phương pháp khác nhau để chủ động đánh trả các loại giao bóng của đối phương.
3. Đẩy, chặn bóng.
Đẩy chặn bóng là tên gọi chung của đẩy bóng và chặn bóng. Đây là một trong những kỹ thuật chủ yếu của loại hình đẩy trái công phải và cũng là kỹ thuật không thể thiếu của cách đánh các loại hình khác.
Vị trí khi đẩy, chặn bóng là đứng gần bàn, động tác nhỏ, tốc độ nhanh, điểm rơi biến hóa liên tục, cũng có một số biến đổi xoáy. Khi phối hợp sử dụng các loại kỹ thuật đẩy chặn có thể lợi dụng biến đổi tốc độ, điểm rơi, độ xoáy giành chủ động tạo ra các cơ hội tấn công. Khi ở tư thế bị động hợc giằng co, có thể tạo ra tác dụng phòng thủ tích cực, đồng thời từng bước chuyển từ bị động và giằng co thành thế chủ động.
Đẩy, chặn bóng có thể chia thanh: chặn ngang đẩy nhanh tăng lực, chặn giảm lực đẩy xoáy xuống, đẩy xoáy nghiêng…
a. Chặn bóng (chặn ngang)
- Đặc điểm:
Chặn bóng là dùng sức nhỏ, tốc độ chậm, điểm rơi vừa phải, không xoáy hoặc xoáy nhẹ. Động tác chặn bóng đơn giản, dễ nắm vững được kỹ thuật, là kỹ thuật nhập môn của vận động viên mới tập bóng bàn. Thông qua tập luyện có thể làm quen với tính năng bóng, nắm bắt động tác, đặt nền móng kỹ thuật cho việc học các kỹ thuật đẩy chặn khác.
Chặn bóng được chia làm hai loại: Chặn bóng trái tay và chặn bóng thuận tay.
* Thực hiện kỹ thuật động tác chặn bóng trái tay:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 40-50cm. Hai chân mở sang 2 bên rộng hơn vai, chân phải hơi ra trước hoặc hai chân đứng ngang bằng, hai đầu gối hơi khụy, hóp bụng và ngực, thân trên hơi quay sang trái, tay phải co tự nhiên cầm vợt ở phía trước thân người hoặc hơi lệch trái, đồng thời cẳng tay xoay trong làm cho mặt vợt gần như vuông góc với mặt đất. Khi bóng đánh sang bật lên khỏi mặt bàn, cẳng tay nhanh chóng đưa vợt ra trước đón bóng, ở thời điểm bóng đi lên, dùng mặt vợt vuông góc với mặt bàn đẩy vào phần giữa của bóng. Trong giây lát vợt tiếp xúc vào bóng chỉ dùng sức nhẹ nhàng của cẳng tay và cổ tay. Chủ yếu dựa vào sức bật trở lại của bóng (phản lực) để đánh trả. Sau khi chặn bóng, bàn tay và cánh tay vung ra trước theo đà đồng thời nhanh chóng trở về tư thế chuẩn bị trước khi đánh bóng.
Trong quá trình thực hiện động tác, trọng tâm cơ thể dồn lên hai chân.
* Thực hiện kỹ thuật động tác chặn bóng trái tay:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 40-50cm. Hai chân mở sang 2 bên rộng hơn vai, chân trái hơi ra trước hoặc hai chân đứng ngang bằng, hai đầu gối hơi khụy, hóp bụng và ngực, thân trên hơi quay sang phải, tay phải co tự nhiên cầm vợt ở phía bên phải thân người, đồng thời cẳng tay xoay trong làm cho mặt vợt gần như vuông góc với mặt đất.
Khi bóng đến bật lên khỏi mặt bàn, cẳng tay nhanh chóng đưa vợt ra trước bóng. Ở thời điểm bóng bật lên, dùng mặt vợt vuông góc với mặt bàn đẩy vào phần giữa của bóng, chỉ dụng sức nhẹ nhang của cẳng tay và cổ tay, chủ yếu dựa vào sức bật trở lại của bóng để chặn bóng trả lại đối phương. Sau khi chặn bóng, tay vung vợt ra trước theo đà đồng thời nhanh chóng trở về tư thế chuẩn bị trước khi đánh bóng.
Trong quá trình thực hiện kỹ thuật động tác đánh bóng, trọng tâm cơ thể dồn lên hai chân.
b. Đẩy nhanh trái tay.
Đặc điểm:
Động tác nhỏ, tốc độ nhanh, điểm rơi biến hóa có kèm theo xoáy lên nhẹ hoặc không xoáy. Đây là kỹ thuật vừa có thể phòng thủ tích cực lại vừa có thể hỗ trợ tấn công và là kỹ thuật được sử dụng nhiều nhất.
* Thực hiện kỹ thuật động tác:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 40-50cm. Hai chân đứng song song, chân phải hơi ra trước, hai gối hơi co, hóp bụng và ngực, thân trên hơi xoay ra trước hoặc sang trái. Cánh tay phải và khủy tay áp sát thân bên phải, co tự nhiên, đưa vợt đến phía trước thân hơi lệch trái, đồng thời cẳng tay xoay ngoài làm cho mặt vợt hơi nghiêng ra trước. Khi bóng đối phương đánh đến ở vào thời điểm đang bật lên thì dùng mặt vợt hơi nghiêng trước đẩy vào phần giữa của bóng. Trong giây lát vợt tiếp xúc vào bóng, cẳng tay và cổ tay hơi dùng sức ra trước hoặc ra trước kèm theo hướng lên trên, mượn lực để đánh trả bóng. Sau khi đánh vào bóng tay và cẳng tay vung ra trước theo đà và nhanh chóng trở về tư thế ban đầu.
Trong quá trình thực hiện kỹ thuật động tác đánh bóng, trọng tâm cơ thể dồn lên hai chân.
c. Đẩy tăng lực:
Đặc điểm:
Tốc độ nhanh, sức mạnh lớn, điểm rơi biến hóa, có kèm theo xoáy lên nhẹ hoặc không xoáy.
Có thể hạn chế sức tấn công của đối phương, buộc đối phương lùi xa bàn, tạo cơ hội tấn công.
Kỹ thuật này thường được sử dụng kết hợp với chặn bóng giảm lực để có thể khống chế và điều động được đối phương, giành thế chủ động. Đây là kỹ thuật đẩy chặn có uy lực lớn nhất.
* Thực hiện kỹ thuật động tác:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 50cm. Hai chân đứng song song, chân phải hơi ra trước, hai gối hơi co, hóp bụng và ngực, thân trên hơi xoay ra trước hoặc sang trái. Cánh tay phải và khủy tay áp sát thân bên phải, co tự nhiên, đưa vợt đến phía trước thân hoặc hơi lệch trái, Vợt cao bằng mặt lưới hoặc hơi cao hơn, mặt vợt hơi nghiêng trước. Khi bóng đối phương đánh đến ở vào thời điểm đang vượt qua lưới thì cánh tay, cẳng tay và cổ tay vung vợt ra trước đón bóng. Đồng thời lưng lườn, khớp hông xoay sang trái. Vào cuối thời điểm bóng đi lên hoặc bóng cao nhất của bóng đến, dùng mặt vợt hơi nghiêng trước đẩy vào phần giữa của bóng. Trong giây lát vợt tiếp xúc vào bóng, cánh tay, cẳng tay và cổ tay dùng sức phát lực ra trước và hướng xuống dưới đẩy ép bóng phối hợp với dùng sức nhịp nhàng của toàn thân. Sau khi đánh vào bóng, cánh tay và bàn tay vung ra trước xuống dước theo đà và nhanh chóng trở về tư thế ban đầu.
Trong quá trình thực hiện kỹ thuật động tác trọng tâm cơ thể chuyển dịch từ chân trái sang chân phải.
d. Chặn bóng giảm lực.
Đặc điểm:
Động tác nhỏ, lực nhẹ có thể giảm yếu lực bật trở lại của bóng đến nên điểm rơi gần, đường vòng cung thấp, không xoáy, lực tiến ra phía trước yếu.
Phần lớn được sử dụng trong tình huống bóng đánh sang của đối phương có sức mạnh lớn hoặc độ xoáy lên cao (đặc biệt vị trí của đối phương tương đối xa bàn) sẽ có thể điều chuyển được đối phương lên trước để đánh bóng. Nếu như sau khi chặn bóng giảm lực lại kết hợp với công bóng hoặc đẩy tăng lực thì hiệu quả càng cao hơn.
* Thực hiện kỹ thuật động tác:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 50cm. Hai chân đứng song song, chân phải hơi ra trước, hai gối hơi co, hóp bụng và ngực, thân trên hơi xoay ra trước hoặc sang trái. Cánh tay phải và khủy tay áp sát thân bên phải, co tự nhiên, đưa vợt đến phía trước thân hoặc hơi lệch trái, cẳng tay xoay ngoài làm cho mặt vợt hơi nghiêng trước. Sau khi bóng đối phương đánh đến bật lên khỏi mặt bàn, cẳng tay và cổ tay vung vợt ra trước đón bóng. Khi bóng ở vào thời điểm đi lên thì dùng mặt vợt nghiêng trước chặn bóng giảm lực vào phần giữa bóng. Trong giây lát đánh vào bóng, cảng tay và cổ tay nhẹ nhàng lùi sau để giảm nhẹ lực bật trở lại của bóng đến làm cho bóng bay nhẹ nhàng trở lại bàn đối phương.
Sau khi đánh bóng nhanh chóng trở về tư thế chuẩn bị ban đầu. Trong quá trình thực hiện kỹ thuật động tác, trọng tâm cơ thể dồn đều lên hai chân.
e. Đẩy bóng xoáy xuống.
Đặc điểm:
Lực mạnh, đường vòng cung thấp, điểm rơi xa, có xoáy xuông gấp (tốc độ bay xoáy xuống tương đối nhanh), bóng đi chìm, đối phương đánh trả không dễ mượng lực nên dễ chuác lưới, do đó có thể hạn chế tấn công của đối phương, tạo cơ hội tấn công. Đây là loại kỹ thuật đẩy bóng có sức uy hiếp lớn.
* Thực hiện kỹ thuật động tác:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 40cm. Hai chân đứng sang ngang hoặc chân trái hơi ra trước, hai gối hơi co, hóp bụng và ngực, thân trên hơi xoay ra trước hoặc sang trái. Cánh tay và khủy tay phải áp sát thân phải, cẳng tay hơi xoay trong, nâng lên và đưa vợt ra trước thân hoặc lệch trái, cao hơn hoặc bằng mặt lưới, mặt vợt hơi ngửa ra sau.
Sau khi bóng đối phương đánh sang và bật khỏi mặt bàn thì cẳng tay và cổ tay vung vợt ra trước, xuống dưới đón bóng. Ở thời điểm khi bóng bật lên gần đến điểm cao nhất thì dùng vợt đẩy vào phần giữa bóng. Trong giây lát đánh vào bóng, cẳng tay, cánh tay và cổ tay dùng sức làm cho vợt ma sát vào bóng theo hướng ra trước xuống dưới. Sau khi đánh bóng, tay vung vợt theo đà ra trước và xuống dưới, đồng thời tư thế nhanh chóng về vị trí ban đầu.
Trong quá trình thực hiện động tác, trọng tâm cơ thể rơi vào cả hai chân.
f. Đẩy ép.
Đặc điểm:
Tốc độ bóng nhanh, đường vòng cung thấp, góc độ khi đẩy có đường chéo lớn, kèm theo xoáy nghiêng xuống bên trái. Tạo độ khó cho đối phương khi đánh trả và đánh trả dễ bay ra ngoài phía bên trái.
Do vị trí của vợt đánh vào bóng ở khu vực hơi xoáy của bóng đánh sang, cho nên đây là kỹ thuật tương đối có hiệu quả để đối phó với líp bóng.
* Thực hiện kỹ thuật động tác:
Đứng ở khoảng giữa hoặc lệch trái bàn bóng, thân người cách bàn khoảng 40cm. Hai chân đứng sang ngang hoặc chân trái hơi ra trước, hai gối hơi khụy, hóp bụng và ngực. Thân người xoay ra trước, cánh tay và khủy tay phải áp sát bên phải của thân người, cánh tay co tự nhiên, cẳng tay nâng lên và xoay ngoài, đưa vợt đến trước thân làm cho mặt vợt hơi nghiêng trước. Sau khi bóng đối phương đánh sang bật lên khỏi mặt bàn, cẳng tay và cổ tay vung vợt xuống phía dưới ra trước bên trái đón bóng. Ở thời điểm bóng bắt đầu bật lên dùng mặt vợt hơi nghiêng trước đẩy vào phần giữa bóng, trong giây lát vợt tiếp xúc vào bóng cẳng tay và cổ tay phát lực ra trước và xuống dưới bên trái. Sau khi đánh bóng, lực vung theo đà ra trước và xuống dưới bên trái, đồng thời nhanh chóng trở về tư thế chuẩn bị ban đầu....
Trong quá trình thực hiện động tác trọng tâm cơ thể rơi vào cả hai chân.
4. Công bóng (bóng tấn công)
Công bóng là một trong những kỹ thuật chủ yếu của loại hình đánh đẩy trái công phải và tấn công hai bên. Đây cũng là một kỹ thuật không thể thiếu của các loại hình cách đánh khác.
Công bóng có sức mạnh lớn, tốc độ nhanh có sự biến hóa điểm rơi phong phú, là biện pháp giành điểm chủ yếu của vận động viên bóng bòn các loại hình kỹ thuật.
Kỹ thuật công bóng có rất nhiều chủng loại.
Dựa vào vị trí đứng có thể phân thành: công bóng thuận tay, né người công bóng và công bóng trái tay.
Dựa vào độ gần xa của vị trí đứng có thể phân thành: công bóng gần bàn, công bóng độ xa trung bình và công bóng xa bàn.
Dựa vào độ khác nhau về tính chất, điểm rơi của bóng đến có thể phân thành: giật công và líp công, công bóng trong bàn và đập bóng cao.
Dựa vào sức mạnh đánh bóng có thể phân thành: công bóng phát lực và công bóng mượn lực…vv.
